Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị 21/01/2025 Danh sách tạp chí Hotline: 02333 852 458 Đặt báo Giới thiệu tạp chí

Tìm kiếm trên website chúng tôi

X

Nụ cười ở núi

Bản vào mùa mưa, những ngọn núi sương treo càng mờ xa thăm thẳm. Thỉnh thoảng, vào những ngày nắng lên, trên những lối đi mới vừa kịp ráo, gia súc, gia cầm đủng đỉnh dạo chơi. Ai đó vặn ga nổ xe bành bạch, những tiếng cười vang lên.

Trước đây, tôi và một người bạn nữa thường ghé bản vào mùa mưa. Ngoài con đường nối từ thị trấn vào khu vực trung tâm xã được trải thảm nhựa, còn lại những nhánh rẽ tỏa sâu vào các cụm nhà ở bản như bộ rễ của một gốc cây cổ thụ vẫn bàng bạc màu đất.

Nơi nào nhấp nhô, khúc khuỷu là đường. Nơi nào vuông vắn là nơi dựng nhà. Những ngôi nhà không theo hàng lối nào. Sự quy hoạch khả dĩ nhất nơi miền sơn cước là dựa vào độ phẳng của mặt đất và khoảng cách không quá cách xa nguồn nước. Chính sự nhấp nhô, tự do này lại khiến bản mỗi lần nhìn từ trên cao xuống đều quần cư theo thế tụ họp, đầm ấm của một vòng tròn.

Đa số nhà ở bản đều được dựng theo kiến trúc nhà sàn. Từ cửa sổ nhà này có thể đập thẳng vào tận phòng khách hay gian bếp của nhà kia. Chuồng gia súc, gia cầm được bố trí cách xa gian nhà chính một đoạn. Đôi khi lợn được thả rông. Những chiếc lồng nhỏ đan bằng tre vừa vặn làm tổ đẻ cho một mẹ gà được gán chếch nghiêng vào bên chái nhà. Chỗ phơi áo quần có khi là những bờ rào hoặc bụi cây nào đó tôi chưa biết tên đang mùa rụng lá. Cũng có khi, những dây phơi được cột phất phơ gần khu vực đặt ống nước tít tận bờ ao.

Ảnh: Phan Tân Lâm

Ảnh: Phan Tân Lâm

Ghé bản, lưu lại bản nhiều lần nhưng lần nào tôi cũng thắc mắc với bạn đồng hành, tại sao ở bản tuy cao, địa hình gồ ghề như thế mà lại có ao, rất nhiều những chiếc ao mùa nào cũng ăm ắp nước, bề mặt óng ả lên màu xanh lơ. Ao nước và độ cao là một sự mâu thuẫn.

Thế rồi, tôi nhận được những lý giải hợp lý, tận tình từ những vị già làng. Vì địa hình nhấp nhô nên bất cứ gia đình nào muốn dựng một ngôi nhà cũng cần rất nhiều đất để đóng nền, tôn móng. Khi một lượng đất lớn bị lấy đi sẽ tạo thành những vùng trũng, sẵn nước trên núi chảy về róc rách, thừa mứa đêm ngày, mọi người tận dụng đưa ống dẫn vào, thế là những chiếc ao màu xanh rêu được tạo nên. Khu vực gần cầu ao lúc nào cũng ẩm ướt khiến vạt rau, mấy bụi sả và mấy cây mãng cầu gai vươn tán xanh um.

Nhớ có lần, khi đang dạo chơi quanh bản, chúng tôi bắt gặp hai người phụ nữ xúng xính những chiếc váy thổ cẩm đang hò nhau đẩy một chiếc xe máy lên con dốc dẫn vào nhà. Con dốc khá cao, lối đi hẹp, vì trời mưa liên tục mấy ngày nên lớp đất bề mặt đã quánh dẻo thành bùn. Người đứng trước nói to bằng tiếng đồng bào - tôi đoán là nhắc nhở người đứng sau hãy ráng sức đẩy mạnh lên - thế nhưng trong khi họ càng đẩy thì chiếc xe càng trượt lùi chầm chậm rồi trôi xuống mắc kẹt vào một bụi cỏ lớn. Ở tình thế tiến thoái lưỡng nan, hai người phụ nữ cứ thế đứng yên rồi cười lớn. Hai đôi má lấm tấm ửng hồng!

Sau này, khi thời gian trôi qua rất lâu, tôi vẫn không sao quên được cảm xúc và trải nghiệm mà mình có vào hôm đó. Tôi đã bật lên những tiếng cười giòn giã. Sự tươi tắn và sảng khoái dâng ngập trong tâm hồn, sự tươi tắn mà sau này theo năm tháng tôi lại càng dễ đánh mất đi. Hôm ấy, tôi cười không phải vì chứng kiến tình huống tréo ngoe của hai người thiếu phụ, tôi cười vì một nguồn năng lượng vô tư, tích cực bất ngờ ập đến khi chính những cô gái trong cuộc dù đang bất lợi đến mấy vẫn rổn rảng nói cười.

Người đồng bào vùng cao là thế, họ rất ít khi nhăn nhó, cử chỉ, ánh mắt của họ luôn vui vẻ, hồn nhiên. Những con người sống gần rừng, gần sông suối, cây cỏ nên tâm hồn cũng khoáng đạt, đơn giản, thanh lành như suối, như cỏ, như cây rừng. Ở những người già, ta còn bắt gặp sự điềm nhiên. Tôi chưa khi nào gặp một ông già, bà lão nào người đồng bào tỏ vẻ sợ sệt, muộn phiền vì một điều gì. Họ bình lặng và trầm tĩnh như mặt hồ, như đá núi, như thể họ nắm gọn mọi quy luật vận hành của sự sống trong lòng bàn tay.

Một điều tôi thích ở bản nữa là ngôn ngữ, tiếng nói của đồng bào. Ví như khi cần ru con, trai gái hẹn hò, ca hát, bày tỏ tình cảm thì giọng nói sẽ thường nghiêng về sự bình yên, buồn bã hay tha thiết. Như những giai điệu của gió, nắng, của sự thinh lặng của rừng đang rót vào tai. Ngược lại, trong những cuộc trò chuyện, giao tiếp bình thường, cũng chính những giọng nói ấy lại có chút cụt lủn, rơi tõm, như thể mưa rơi vào ngói. Như một đêm mưa nọ, tôi và bạn có dịp trú lại nhà của trưởng bản. Màn đêm bắt đầu buông, bản làng chìm dần vào bóng tối, tiếng côn trùng rỉ rả hòa lẫn vào nhau. Sau khi dùng bữa tối đậm đà và ngon miệng với những món được chế biến từ thịt gác bếp và những loại rau rừng, tôi và bạn được chị chủ nhà nhường cho một tấm chăn. Chị chỉ nói với chúng tôi đúng hai câu, mỗi câu không quá năm từ. Đại ý chị bảo góc nhà mé cửa sổ là nơi sạch sẽ và phù hợp nhất có thể khiến chúng tôi ngủ ngon. Và chị mỉm cười.

Đêm đó chúng tôi yên giấc. Thỉnh thoảng, tôi nghe mùi thơm và tiếng củi nổ lép bép từ nơi góc bếp của gian nhà.

Bây giờ, vì tính chất công việc, thỉnh thoảng tôi và người bạn cũ vẫn lên đường thong dong dạo khắp các vùng đất mới. Nơi đô thị sầm uất, miền ngoại ô hiền hòa hay những làng chài hoang sơ lộng gió, thế nhưng dù đi đâu, trong ký ức tôi vẫn day dứt về những chiều sương xám bảng lảng phủ kín núi rừng, về màu trắng tinh khôi của những triền hoa cà phê trong một ngày mặt trời dát hồng lên đồi nương. Về những nụ cười giòn tan, dung hòa hoặc lặng lẽ…

Cuộc sống, đôi khi điều khiến ta nhung nhớ và muốn quay lại với một vùng đất không phải bởi sự rộn ràng, sầm uất hay rộng mở mà bởi những nét duyên của một nhịp sống đơn thuần. Nơi trong mưa có nắng, trong yên tĩnh luôn có những nụ cười.

D.T

 

DIỆU THÔNG
Bài viết đăng trên Tạp chí Cửa Việt số 362

Mới nhất

Báo Quảng Trị tổng kết công tác năm 2024

19/01/2025 lúc 00:13

Sáng ngày 18/1, Báo Quảng Trị tổ chức hội nghị tổng kết công tác tuyên truyền, xuất bản năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Đăng Quang đã đến dự.

Ấm áp phiên chợ “xuân biên phòng - ấm lòng dân bản” năm 2025

18/01/2025 lúc 23:01

TCCVO - Ngày 18/01/2025, tại Chợ phiên biên giới Lao Bảo (thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị), Đồn Biên phòng CKQT Lao Bảo (BĐBP Quảng Trị) phối hợp với các đơn vị và chính quyền địa phương trên địa bản tổ chức Chương trình Chương trình “Xuân Biên phòng ấm lòng Dân bản” năm 2025 cho nhân dân hai bên biên giới. Tham dự Chương trình có đồng chí Thượng tá Hồ Phú Vinh - Phó Chính ủy BĐBP tỉnh Quảng Trị, Đồng chí Trần Bình Thuận - Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa, Thượng tá Phan Mạnh Trường - Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Đồn Biên phòng CKQT Lao Bảo.

Hội nghị Ban Chấp hành Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị (mở rộng) cuối năm 2024

18/01/2025 lúc 21:55

TCCVO - Sáng ngày 17/01/2025, tại Hội trường Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị, Ban Thường vụ Hội Văn học Nghệ thuật đã tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành mở rộng phiên cuối năm 2024. Hội nghị có sự tham gia của các Ủy viên Ban Chấp hành nhiệm kỳ 2020 - 2025, đại diện các phân hội chuyên ngành; lãnh đạo Tạp chí Cửa Việt; chuyên viên Tổng hợp - Hành chính; chuyên viên theo dõi sáng tác, hội viên.

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Quảng Trị gặp mặt báo chí Xuân Ất Tỵ 2025

16/01/2025 lúc 20:13

Sáng ngày 16/01/2025, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị tổ chức buổi gặp mặt báo chí nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025. Tham dự sự kiện có đại diện Sở Thông tin và Truyền thông, cùng lãnh đạo và phóng viên các cơ quan thông tấn, báo chí trung ương và địa phương.

Tạp chí số cũ
Câu chuyện du lịch
tư tưởng Hồ Chí Minh

Thời tiết

Quảng Trị

Hiện tại

26°

Mưa

22/01

25° - 27°

Mưa

23/01

24° - 26°

Mưa

24/01

23° - 26°

Mưa

Nguồn: Weathers Underground