Trước ngày 22 tháng 12 năm 2024, tôi và mấy phóng viên Đài Phát thanh - Truyền hình Quảng Trị lên Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn làm chương trình kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Mưa rả rích từ đêm trước và theo suốt chúng tôi từ thị trấn Cam Lộ đến nghĩa trang. Những bậc đá dẫn lên sân trước tượng đài Tổ quốc ghi công ướt nhoẹt và hàng hàng bia mộ xung quanh cũng thấm đẫm một màu mưa se buốt của mùa đông. Chúng tôi dâng hoa thắp hương cho linh hồn của hơn mười nghìn bộ đội, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến đã hi sinh vào những năm dân tộc Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước trên tuyến đường huyền thoại mang tên Hồ Chí Minh. Lạ lùng thay, trời bỗng nhiên ngừng mưa dù trên đầu chúng tôi mây vẫn âm u. Các cảnh quay được thực hiện hết sức suôn sẻ và đây là lần thứ hai tôi được đọc bài thơ Khát vọng Trường Sơn của mình cho các liệt sĩ nghe. Thấp thoáng trước mắt tôi là những vóc dáng, gương mặt thanh xuân đẹp đẽ. Con trai, con gái tuổi mười tám, đôi mươi, áo lính mũ tai bèo xanh màu cây cỏ nở nụ cười tươi. Nụ cười tỏa sáng khát vọng hòa bình và tôi nhận ra từ đó hạnh phúc của những con người bất tử cũng là hạnh phúc của một dân tộc đã rũ bùn đứng dậy.
Phải chăng, hạnh phúc của một người, của một dân tộc là biết mình đang đi trên con đường đúng. Đi không nhầm đường chắc chắn sớm muộn sẽ đến đích tốt đẹp. Cái đích mà dân tộc Việt Nam ta hướng tới không gì khác chính là độc lập tự do, ấm no hạnh phúc. Dằng dặc những năm tháng chiến tranh tàn khốc, Một đời người mà chiến chinh nhiều quá / Em níu giường, níu chiếu đợi anh (Hữu Thỉnh), dân tộc này quá thấm thía giá trị của hòa bình, của mỗi bát cơm đầy, của từng chiếc áo ấm, của những trang sách mới... Một đất nước vốn lam lũ trong bùn đất nhưng đã biết cất lên câu ca dao cho bông sen bông súng, cho cánh cò cánh vạc, cho những ầu ơ sau lũy tre làng, cho những đôi trai gái qua cầu cởi áo cho nhau... cũng như biết thương người như thể thương thân nhất định không cam phận sống cơ cực thấp kém. Một dân tộc đứng lên từ tro bụi chiến tranh, sau những đầm đìa máu và nước mắt vẫn không lấy hận thù trả hận thù, không mượn quá khứ để kích hoạt xung đột, trái lại đã biết vượt ra khỏi vòng xoáy bạo lực để trở thành bè bạn với tất cả các nước khác trên thế giới nhất định không thể chọn ứng xử được chăng hay chớ cho tương lai. Đảng ta, Bác Hồ và dân tộc Việt Nam đã chọn chủ nghĩa xã hội làm con đường đi tới ngày mai. Và như một điểm hẹn lịch sử, mùa xuân năm 2025 là sự khởi đầu cho kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Không thể diễn đạt khác được, đúng như Tổng Bí thư Tô Lâm đã từng nhấn mạnh, đấy là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh, kỷ nguyên thịnh vượng dưới sự lãnh đạo cầm quyền của Đảng Cộng sản, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Mọi người dân đều có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, được hỗ trợ phát triển, làm giàu; đóng góp ngày càng nhiều cho hòa bình, ổn định phát triển của khu vực và thế giới, cho hạnh phúc của nhân loại và văn minh toàn cầu.
Bâng khuâng giã từ năm cũ ta nhớ lại mùa thu 2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đến mảnh đất Quảng Trị vốn được ví như một bảo tàng chiến tranh sống động. Thành Cổ Quảng Trị, Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9, Khu lưu niệm cố Tổng Bí thư Lê Duẩn, đảo Cồn Cỏ anh hùng... là những địa chỉ đỏ in dấu chân người đứng đầu Đảng ta hiện nay. Trong lưu bút ở Khu lưu niệm cố Tổng Bí thư Lê Duẩn, đồng chí Tô Lâm đã ghi: “Chúng tôi nguyện tiếp tục phấn đấu theo sự nghiệp và mong ước, chỉ dẫn lãnh đạo của đồng chí Lê Duẩn để xây dựng đất nước Việt Nam thống nhất, độc lập, tự do và hùng cường.” Niềm tin và những hy vọng mới mẻ cho mảnh đất mang nhiều dấu tích chiến tranh khốc liệt được bừng sáng hơn từ đây. Khi hành lang kinh tế Đông - Tây sẽ được mở rộng không gian phát triển về phía Tây; quốc lộ 15D sớm hoàn thành nối cảng biển Mỹ Thủy tới Cửa khẩu quốc tế La Lay và tuyến cao tốc Cam Lộ - Lao Bảo sẽ có phương án đầu tư xây dựng. Đây nữa, các dự án điện gió ở đất liền và ngoài khơi, điện mặt trời, điện khí LNG sẽ được nghiên cứu bổ sung quy hoạch, phát triển ở Quảng Trị. Như sự tri ân với quá khứ bi tráng thiêng liêng, một bảo tàng cấp quốc gia mang tên Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình sẽ sớm được nghiên cứu, xây dựng trên mảnh đất này. Đề án phát triển đảo thép - đảo ngọc Cồn Cỏ mạnh về kinh tế, vững về quốc phòng, an ninh cũng như sớm triển khai thí điểm mô hình Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo (Việt Nam) - Densavan (Lào) đã được bàn tới. Trước đó, như ai cũng biết sân bay Quảng Trị đã được khởi công xây dựng. Bây giờ, nói quê hương ta cất cánh có lẽ còn sớm quá nhưng những gì đã được đề cập đến đã đủ phác thảo về tương lai tươi sáng của vùng đất hẹp miền Trung vốn rất khắc bạc và từng đi qua cuộc chiến tranh tàn khốc nhất của dân tộc trong thế kỷ 20.
Nhịp cầu nối những mùa xuân - Ảnh: Nông Văn Dân
Xuân về, bỗng xôn xao nhớ... Mỗi mùa xuân đến cả dân tộc hồi hộp lắng nghe lời chúc Tết của Bác Hồ vào đúng lúc giao thừa. Giọng Bác ấm áp mang nhiều âm sắc xứ Nghệ thấm vào lòng dân từng chữ, từng lời: Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua / Thắng trận tin vui khắp nước nhà / Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ / Tiến lên! Toàn thắng ắt về ta. Mùa xuân 1968 và Mùa xuân đại thắng 1975 là những dấu mốc lịch sử không thể nào quên của dân tộc Việt Nam anh hùng. Và, chúng ta đang bâng khuâng giã từ năm cũ để lâng lâng bước vào năm mới được xác quyết như một điểm mốc xuất phát mang tính lịch sử hào hùng của kỷ nguyên dân tộc Việt Nam vươn mình mạnh mẽ. Có những cơ sở, nền tảng lý luận và thực tiễn chắc chắn để dân tộc đặt niềm tin vào chặng đường mới. Một chặng đường không dễ dàng gì với chúng ta khi thế giới vẫn đang tiếp tục nóng bỏng vì những cuộc xung đột, chiến tranh đó đây; sự thù hận nhiều khi được đẩy lên những nấc cuối cùng với muôn vàn đôi mắt mang hình viên đạn và trong lòng đất nước dân tộc Việt Nam vẫn phải căng mình chống những loại “giặc nội xâm” có tên là tham nhũng và lãng phí.
Trước thềm xuân, thoạt nhiên tôi lại nhớ tới câu thơ của Tố Hữu viết từ thế kỷ trước: Đường lên hạnh phúc rộng thênh thênh. Cái thênh thênh ở đây chớ nghĩ rằng nó bằng phẳng dễ dàng mà nên mặc định nó ở con đường đúng đắn phù hợp với dân tộc ta mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân đã lựa chọn, quyết tâm. Chỉ có con đường mang tên chủ nghĩa xã hội mới thực sự mang lại hạnh phúc cho mọi người dân, mới thực hiện được khát vọng của Hồ Chí Minh là ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Đứng trước vận hội, thời cơ lớn cũng như thách thức, trở ngại không nhỏ dân tộc ta phải làm gì đây để tạo ra được động lực mạnh mẽ, kỳ tích rực rỡ đưa Tổ quốc phát triển vượt bậc đạt tới một tầm kích mới, trình độ mới và chất lượng mới. Đây sẽ là một kỷ nguyên mà những giá trị truyền thống sẽ được phát huy đầy đủ nhất cộng hưởng vào sức sáng tạo của trí tuệ Việt Nam cùng những hội tụ kết tinh xưa và nay, dân tộc và thời đại, đất nước và thế giới, cá nhân và tập thể, lãnh đạo và quần chúng... Có như thế chủ nghĩa xã hội mới ngày càng định hình rõ rệt, đủ đầy hơn mà hạnh phúc của mỗi người dân cùng sự hài lòng của họ chính là thước đo, sự kiểm định chính xác nhất. Đất nước này có cơ hội trở thành nơi “đáng sống” hay không chắc chắn phải trông chờ vào sự thành công của sự nghiệp dựng xây và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên lịch sử này. Như một sự đột phá, một sự vươn tỏa, một chặng bay kỳ vĩ cho đất nước hóa Rồng. Cụ thể hơn, ta hãy suy ngẫm và hành động từ những mục tiêu chiến lược do Đảng đề ra, năm 2030 Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao... Tôi nghĩ, mục tiêu đã được định hình rất cụ thể, không còn chung chung nữa và đương nhiên rồi các kế hoạch, giải pháp thực hiện cũng phải tương thích, đồng bộ để chủ nghĩa xã hội không còn là giấc mơ nữa mà trở thành hiện thực lộng lẫy trên Tổ quốc thân yêu.
Lòng dân! Muôn thuở vẫn phải thấu tỏ điều này: Phúc chu thủy tín dân do thủy / Thị hiểm nan bằng mệnh tại thiên (Nguyễn Trãi) - Thuyền bị lật mới tin câu nói dân như nước / Cậy đất hiểm cũng khó dựa, mệnh là ở trời. Dân đồng tình, đồng thuận ấy là sức mạnh vô song. Nếu để dân khổ, dân sẽ oán. Khi dân oán thì vận nước lu mờ, vị thế chông chênh. Bởi vậy, xin thêm một lần nữa nhắc tới Nguyễn Trãi: Quyền mưu bản thị dụng trừ gian / Nhân nghĩa duy trì quốc thế an - Quyền mưu vốn chỉ dùng để diệt trừ bọn gian ác / Nhân nghĩa mới giữ gìn cho thế nước được yên. Mà nhân nghĩa chính cốt là ở yên dân. Tôi chưa bao giờ quên minh triết sống Thương người như thể thương thân do tổ tiên ông cha mình để lại cùng với một thành ngữ khắc họa căn tính của dân tộc Việt là Lá lành đùm lá rách. Chính nhờ nhân nghĩa được đề cao nên dẫu chúng ta chưa giàu mạnh nhưng vẫn tỏa sáng. Một dẫn dụ gần nhất, mùa thu năm 2024, cơn bão lịch sử Yagi đổ bộ vào nhiều tỉnh miền Bắc nước ta. Sức mạnh của siêu bão gây ra những thiệt hại cho nhân dân ta. Cũng như những lần bị thiên tai tàn phá trước đây, nhân dân cả nước lại hướng về miền Bắc để cứu trợ và ủng hộ đồng bào mình. Không ai bị bỏ rơi trong hoạn nạn. Làng Nủ, một thôn nhỏ ở xã Phúc Khánh, Bảo Yên, Lào Cai nơi bị trận lũ quét vùi lấp sau bão trở thành một minh chứng sinh động nhất của tình người Việt Nam. Một làng Nủ mới đẹp như mơ được thần tốc dựng lên trong thời gian ba tháng. Những ngôi nhà sàn vững chãi, thanh thoát, đẹp đẽ như những nốt nhạc của mùa xuân. Nỗi đau dịu đi, hy vọng tràn đầy, cuộc sống bừng sáng từ làng Nủ. Chẳng ai bị bỏ lại phía sau, đó không phải lời nói suông.
Bắt đầu từ đó để ta yêu hơn, tin hơn dân tộc mình. Một dân tộc luôn biết gắn kết lại trong suốt hành trình dựng nước và giữ nước bi tráng. Một dân tộc đề cao sự biết ơn để giữ gìn đạo lý và sống lạc quan. Một dân tộc duy tình nhưng cũng minh triết biết điều hay lẽ phải, gạn đục khơi trong. Từ cái cách đón Tết của dân mình cũng đã nói lên được rất nhiều điều về truyền thống Việt Nam. Tết Việt là sự đoàn tụ âm - dương, là sự trở về của quá khứ trong hiện tại, là những bao dung chia sẻ không thể diễn giải hết. Tôi yêu Tết Việt bởi lẽ nó luôn ấm cúng và giản dị, cái làm ta rưng rưng là những gì thuộc về ân nghĩa và thủy chung, là sự gắn kết mỗi con người với gia đình, mỗi gia đình với dòng họ, mỗi dòng họ với làng mạc phố xá và cuối cùng để hội tụ lại ở tình yêu Tổ quốc bao la, bền vững. Với nhân loại thì sao? Đi đến tận cùng dân tộc sẽ gặp nhân loại. Việt Nam đang làm rất tốt điều đó khi ta muốn là bạn với tất cả các nước. Vị thế Việt Nam trên thế giới hiện nay là một lợi thế rất lớn của dân tộc ta khi bước vào kỷ nguyên mới. Còn có nhiều, rất nhiều việc đất nước phải làm, nhưng tôi tin vào tương lai tươi đẹp của dân tộc mình. Khát vọng hòa bình đã thành hiện thực thì khát vọng giàu mạnh chắc chắn sẽ đến với đất nước Việt Nam nói chung và tỉnh Quảng Trị nói riêng. Sự khởi đầu kỷ nguyên mới của dân tộc, của tỉnh nhà sẽ từ mùa xuân này.
.jpg)
