Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Trị 14/10/2024 Danh sách tạp chí Hotline: 02333 852 458 Đặt báo Giới thiệu tạp chí

Tìm kiếm trên website chúng tôi

X

Thương lắm gánh đậu hũ của mẹ

“Ai đậu hũ không? Ai đậu hũ không?”, những tiếng rao của mẹ văng vẳng vang lên từ đầu con hẻm nhỏ.

Chẳng biết tên gọi đậu hũ có từ bao giờ nhưng khi chúng tôi lớn lên nó đã có và gắn bó từ những ngày khó khăn lam lũ. Miền Bắc gọi là tào phớ, miền Nam gọi là tàu hũ. Dù khi chúng tôi đi xa, một vài địa phương trên khắp đất nước hình chữ S này, tên gọi đậu hũ có khác và khác cả về cách chế biến, hương vị nhưng chúng tôi vẫn không quên màu sắc riêng, tiếng rao vang vọng và nụ cười của mẹ - người đã tần tảo với quang gánh đậu hũ, cơ cực nuôi anh em chúng tôi trưởng thành.

Ngày mẹ theo ba từ miền Nam về miền Trung cát trắng, gió Lào làm dâu, mới đầu lạ nước, lạ cái, ngôn ngữ và phong tục của người miền Trung cũng khác lạ nên mẹ rất khó khăn khi tiếp xúc và giao tiếp với mọi người. Mặc dù đã trải qua nhiều nghề để mưu sinh ở miền đất lạ từ việc cày thuê, trồng trọt, chăn nuôi rồi buôn thúng bán buôn từ làng này qua chợ nọ nhưng vẫn không có một nghề chính để bám trụ. Nhiều lần ba mẹ bàn với nhau quay lại miền Nam lập kế mưu sinh để nuôi mấy anh em chúng tôi ăn học. May thay, mẹ nhờ một người chị hàng xóm bày cách nấu món đậu hũ, là món gia truyền của gia đình chị trước khi chị chuyển ra miền Bắc sinh sống. Mẹ nấu rồi gánh đi bán, được nhiều người khen ngon và lúc nào cũng bán hết sạch. Gánh đậu hũ đã  theo mẹ từ ngày đó.

Đậu hũ là món ăn dân dã, gắn bó  với tuổi thơ của nhiều người - Ảnh: I.T

Đậu hũ là món ăn dân dã, gắn bó với tuổi thơ của nhiều người - Ảnh: I.T

Mẹ gánh đậu hũ đi bán vậy mà đã hơn hai mươi năm, người ăn ít cũng là một lần nhưng người ăn nhiều chẳng nhớ là bao nhiêu lần. Mẹ chẳng nhớ mình đã đi qua bao nhiêu con hẻm, bấy nhiêu con đường vì mẹ bán đến đâu, hết đến đó. Miệng nói, tay này thoăn thoắt cầm chén và tay kia cầm cái gạt, gạt những lát đậu mỏng mịn vừa phải cho vào chén rồi thêm một muỗng đường và vắt một ít chanh, quậy nhẹ là có thể thưởng thức được. Cái vị ngọt dịu của đường, vị chua của chanh tươi và hơi nóng bốc lên từ chén đậu hũ vừa múc ra, khiến người ăn xuýt xoa vừa thổi vừa ăn. Chao ôi, nó đậm đà và thanh thoát biết bao. Nhìn thì đơn giản vậy đó nhưng cả một quá trình vất vả từ công đoạn chọn đậu nành, xay mịn cho đến ngâm đậu theo tỉ lệ riêng, rồi lọc kỹ và nấu để tạo ra khối đậu hũ núng nính đạt chuẩn. Mỗi gánh đậu hũ của mẹ hoàn thành để đi bán được ngoài sự tỉ mỉ, cần mẫn và những giọt mồ hôi, nước mắt còn có cả sự kỳ vọng thành công. Mặc dù, tay nghề đã thuần thục nhưng chỉ cần sơ suất một công đoạn nhỏ, coi như gánh đậu hũ đó bỏ đi. Mẹ nói, bí quyết để làm ra món đậu hũ thơm ngon là tỉ lệ hợp lý giữa đậu và nước, chính xác bao nhiêu thì tùy kinh nghiệm mỗi người.

Những ngày thời tiết nắng nóng cao độ ở miền Trung, ăn một bát đậu hũ là đúng “bài”, người khỏe và khí thế hẳn lên. Nhiều người nhận xét, vị đậu hũ mẹ làm không thể lẫn với hàng quán nào khác, đã ăn là nhớ mãi. Nên đã tốn công ghé hàng của mẹ thì phải ăn hai đến ba chén mới đã miệng.

Tôi còn nhớ như in, trước đây, một chén đậu hũ chỉ năm trăm đồng. Lúc đó mấy đứa trẻ con trong xóm xin mẹ một ít tiền lẻ để nghe tiếng rao văng vẳng “đậu hũ đây” là tụi nhỏ ra đứng trước cổng chờ sẵn. Những trưa trời nắng nóng, các cô chú đi làm đồng về, ghé gánh đậu hũ của mẹ làm một chén thanh mát rồi mới chịu về nhà. Những lúc ấy, mẹ múc không kịp trở tay nhưng không bao giờ mẹ để cho mọi người chờ lâu. Mặc dù thoăn thoắt là thế nhưng khi nào mẹ tôi cũng cười tươi và hỏi han đủ chuyện với các cô chú.

Gánh hàng của mẹ có hình dáng rất đặc trưng. Gánh đằng trước gồm ba tầng: tầng thứ nhất là thau nước rửa, ướp nước dứa và vài lát chanh, tầng thứ hai đựng chanh, đường, tầng thứ ba là hộp đựng tiền, được mẹ “che chắn” rất kỹ càng, trên cùng là mấy cái chén sứ trắng phau nằm ngay ngắn. Gánh đằng sau là chum đựng đậu hũ được đậy kín để giữ cho đậu hũ luôn nóng hổi. Món ăn đặc biệt nên công cụ lao động cũng được “thiết kế” rất sáng tạo. Ngày nay, đậu hũ được người ta cho thêm hạt trân châu, nước cốt dừa và đường đen nhưng gánh đậu hũ của mẹ vẫn giữ hương vị truyền thống đặc trưng. Ngày nào không nghe tiếng rao của mẹ và không được ăn đậu hũ của mẹ thì người dân trong xóm nghèo như thiếu đi một thứ gì đó. Nhiều người ăn miết thấy nghiện, thấy thèm.

Gánh đậu hũ của mẹ đã gồng gánh cả gia đình qua những tháng ngày vất vả. Có những lúc tưởng chừng mẹ bỏ ngang, nhưng vì chúng tôi, vì cơm áo gạo tiền hằng ngày cộng thêm ý chí và sự quyết tâm, mẹ đã theo nó đến tận bây giờ. Sau những ngày bận rộn lo toan với bộn bề công việc, tôi chỉ mong về nhanh với gia đình để được sum họp, chuyện trò và đặc biệt hơn là để thưởng thức món đậu hũ của mẹ. Gánh đậu hũ của mẹ không chỉ đơn thuần là ký ức tuổi thơ của riêng tôi mà còn là nỗi nhớ của bao người xa quê. 

N.V.N.T

 

NGUYỄN VĂN NHẬT THÀNH (Trường THPT Vĩnh Định, Triệu Phong, Quảng Trị)
Bài viết đăng trên Tạp chí Cửa Việt số 356

Mới nhất

Đông Hà - Hành trình phát triển và khát vọng vươn lên tầm cao mới

1 Giờ trước

Lễ công bố Quyết định của Thủ tướng Chính Phủ công nhận Thành phố Đông Hà là đô thị loại II, trực thuộc tỉnh Quảng Trị và kỷ niệm 15 năm thành lập thành phố Đông Hà (2009-2024) vừa được tổ chức trọng thể tại Trung tâm văn hóa điện ảnh tỉnh Quảng Trị sáng ngày 14/10/2024...

Đại hội Liên đoàn Cầu lông Quảng Trị Khóa I: Đẩy mạnh phong trào thể thao quần chúng, phát triển thể lực và trí lực

06/10/2024 lúc 15:58

Sáng ngày 5/10/2024, tại Quảng Trị, Liên đoàn Cầu lông tỉnh đã long trọng tổ chức Đại hội Khóa I, nhiệm kỳ 2024 - 2029, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong sự phát triển của phong trào thể thao quần chúng. Đại hội có sự tham gia của 200 đại biểu đến từ các câu lạc bộ cầu lông khắp địa bàn tỉnh, thể hiện sự quan tâm sâu rộng của cộng đồng đối với bộ môn cầu lông.

Hình bóng quê nhà

06/10/2024 lúc 15:08

Con người ta ngày ngày sống trên mảnh đất quê hương, trang phục, ăn nói, đi đứng đều mang phẩm hồn của làng quê đó. Cho đến khi rời đi một nơi nào khác, mới thèm da diết được sống lại trên mảnh đất quê nhà. Thèm một bụi tre già trưa chiều rì rào gió hát. Thèm một tiếng nói quê tuổi ấu thơ tìm về.

Kẹo ú, mang cả tuổi thơ trở lại

06/10/2024 lúc 15:05

Kẹo ú có nơi gọi là kẹo củi, kẹo bột, kẹo mật. Chẳng biết nguồn gốc từ đâu và có từ khi nào nhưng người ta chỉ nhớ rằng, kẹo ú là món ăn vặt gắn liền với ký ức tuổi thơ biết bao người từ những ngày khó khăn lam lũ. Ở quê tôi vẫn thường gọi là kẹo xóc, thức quà tuổi thơ nay chỉ còn trong ký ức.

Ngồi uống trà cùng thầy

06/10/2024 lúc 01:08

Nhiều năm nay tôi vẫn thường có hẹn ngồi uống trà cùng thầy vào những ngày đầu thu. Đó là dịp tôi về quê giỗ mẹ, ngồi từ chiều đến tối ngoài mộ, hoàng hôn buông sẫm trên vai áo.

Tạp chí số cũ
Câu chuyện du lịch
tư tưởng Hồ Chí Minh

Thời tiết

Quảng Trị

Hiện tại

26°

Mưa

15/10

25° - 27°

Mưa

16/10

24° - 26°

Mưa

17/10

23° - 26°

Mưa

Nguồn: Weathers Underground